Nhạc sĩ Phạm Duy, từ năm 1953, tự đáy lòng một người Việt đã ngân rung lên bài hát "Tình ca" bất hủ:

Tình Ca
(Saigon-1953)

Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi
Mẹ hiền ru những câu xa vời
À à ơi ! Tiếng ru muôn đời
Tiếng nước tôi ! Bốn ngàn năm ròng rã buồn vui
Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi, nước ơi
Tiếng nước tôi ! Tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi
Thoắt nghìn năm thành tiếng lòng tôi, nước ơi
Tôi yêu tiếng ngang trời
Những câu hò giận hờn không nguôi
Nhớ nhung hoài mảnh tình xa xôi
Vững tin vào mộng đẹp ngày mai
Một yêu câu hát Truyện Kiều
Lẳng lơ như tiếng sáo diều (ư diều) làng ta
Và yêu cô gái bên nhà
Miệng xinh ăn nói thật thà (à à) có duyên...
Tôi yêu đất nước tôi, nằm phơi phới bên bờ biển xanh
Ruộng đồng vun sóng ra Thái Bình
Nhìn trùng dương hát câu no lành
Đất nước tôi ! Dẫy Trường Sơn ẩn bóng hoàng hôn
Đất miền Tây chờ sức người vươn, đất ơi
Đất nước tôi ! Núi rừng cao miền Bắc lửa thiêng
Lúa miền Nam chờ gió mùa lên, lúa ơi
Tôi yêu những sông trường
Biết ái tình ở dòng sông Hương
Sống no đầy là nhờ Cửu Long
Máu sông Hồng đỏ vì chờ mong
Người yêu thế giới mịt mùng (*)
Cùng tôi ôm ấp ruộng đồng (ừ đồng) Việt Nam
Làm sao chắp cánh chim ngàn
Nhìn Trung Nam Bắc kết hàng (à hàng) mến nhau

Tôi yêu bác nông phu, đội sương nắng bên bờ ruộng sâu
Vài ngàn năm đứng trên đất nghèo
Mình đồng da sắt không phai mầu
Tấm áo nâu ! Những mẹ quê chỉ biết cần lao
Những trẻ quê bạn với đàn trâu, áo ơi
Tấm áo nâu ! Rướn mình đi từ cõi rừng cao
Dắt dìu nhau vào đến Cà Mâu, áo ơi
Tôi yêu biết bao người
Lý, Lê, Trần... và còn ai nữa
Những anh hùng của thời xa xưa
Những anh hùng của một ngày mai
Vì yêu, yêu nước, yêu nòi
Ngày Xuân tôi hát nên bài (ư bài) tình ca
Ruộng xanh tươi tốt quê nhà
Lòng tôi đã nở như là (ừ là) đóa hoa...

Tiếng nước tôi.
Tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi.
Thoắt nghìn năm thành tiếng lòng tôi. Nước ơi!

Thoắt nghìn năm thành tiếng lòng tôi... Tiếng nước tôi, thứ tiếng mà cha mẹ dạy dỗ, dìu đỡ ta từ ấu thơ đến khi thành người. Tiếng nước tôi là tiếng thét của tổ tiên xa xưa đánh giặc ngoại xâm, tiếng hát hò dô dựng nước, thả lượn câu hò đối đáp trong mùa cấy gặt, hội hè đình đám nơi cổng làng sân đình...

Hôm nay, biết bao người con Việt vì nhiều nguyên nhân phải rời xa quê mẹ sống trên xứ người khá lâu, không có dịp để dùng tiếng mẹ đẻ hàng ngày. Nhưng chắc chắn không vì thế mà họ không nhớ đến quê Cha đất Mẹ. Tâm sự quê hương vẫn nồng nàn trong mỗi trái tim Việt tha hương. Âm thanh dìu dặt "tiếng mẹ ru từ lúc nằm nôi" vẫn vang vọng trong tâm tưởng, và tiếng mẹ đẻ vẫn còn theo bước đàn con Việt trên khắp mọi nẻo đường diệu vợi.

Ầu ơ... ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi...

Tiếng mẹ ru năm xưa tưới tắm làn nước mát ngôn ngữ Việt để vun xới tâm hồn con trẻ. Hôm nay đi xa tít tắp nơi hải ngoại, mỗi khi lặng lẽ nhớ về quê nhà xa xôi...

Khó đi mẹ dắt con đi...

Sao ta khát khao được nghe mẹ ru lại câu ca dao đó đến thế! Sao ta thèm bàn tay nâng niu, dìu dắt của mẹ đến thế?

Bao năm phiêu bạt nơi xứ người, những con đường hiện đại, cao tốc mà sao cũng gập ghềnh khó đi như chiếc cầu tre trong hát của mẹ ngày nào. Tiếng mẹ đẻ, cùng sự đùm bọc, chở che của cha, làm cho những câu ca dao, những bài học đầu đời đã giúp ta vượt bao khó khăn trên đường đời, rèn luyện ta nên người. Ôi tiếng mẹ đẻ thân yêu của ta, có đâu như ở Việt Nam quê ta, người mẹ đã đặt vào lòng con những giọng hò, câu ca êm ả, những bài học ngọt ngào... ngay từ lúc đứa con mới chào đời. Có bao giờ ta tự hỏi mình phải làm gì để giữ gìn tiếng mẹ ru ngày xưa?

Thật ra, những người Việt hải ngoại cần tìm "mọi lúc mọi nơi" để nói, viết tiếng Việt, vì khi ta nói hay viết cũng có nghĩa là ta đang tham gia sáng tạo tiếng Việt, chữ Việt. Làm cho nó sống động hoàn toàn như một thứ "sinh ngữ". Đối với con cháu, ta cần phải bỏ thời gian giúp chúng học hiểu chữ và tiếng Việt. Thực trạng khác, có thể vì tiếng Việt chưa được đề cao đúng vị trí khiến cho người Việt chúng ta thiếu vắng ý thức bảo tồn và phát huy tiếng mẹ đẻ. Đó là chưa kể đông đảo người Việt ở hải ngoại vì sinh sống trong bối cảnh xã hội bản địa ít dùng tiếng mẹ đẻ nên người Việt hải ngoại, nhất là người gốc Việt trẻ tuổi, thường không để tâm đến đến việc học hỏi, trau giồi tiếng Việt. Còn gì hay hơn khi người Việt hải ngoại cao tuổi hàng ngày dành thời giờ nói chuyện với con cháu bằng tiếng Việt, phải tranh thủ ngay tại bàn ăn và thậm chí ngay trước TV. Thường xuyên mời bà con, gia đình, thân hữu đồng hương đi thăm viếng nhau để có dịp nói tiếng mẹ đẻ...

"Tôi yêu nước tôi...". Ta hãnh diện là con Rồng cháu Tiên, mẹ Âu Cơ đẻ ra trăm trứng nở trăm con, từ đó người dân nước Việt ta gọi nhau là đồng bào. Dù nay ta đã vươn vai lớn lên cùng năm tháng, ra biển lớn, lên trời cao nhưng không bao giờ cắt đứt hơi thở nghìn đời của Tổ quốc Việt Nam. Chúng ta đi khắp năm châu bốn bể nhưng cùng cầu mong sao cho tiếng "mẹ, cha" thân thương không bị thay thế bởi "mommy" và "daddy" vô cảm!